W dniu 28 sierpnia br. weszły w życie nowe zasady dotyczące wycinki drzew i krzewów. Te zasady określono w ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (zwanej dalej: „ustawą”), która ostatnio została gruntownie zmieniona przez nowelizację z 25 czerwca 2015 roku (Dz. U. z 2015 r. poz. 1045). Co ta zmiana oznacza dla działkowców?
Na wstępie należy przypomnieć, że wycięcie drzewa lub krzewu wiąże się zasadniczo z koniecznością uzyskania zgody właściwego organu administracji publicznej. Nie wszyscy muszą jednak spełnić ten obowiązek. Ustawa wprowadziła bowiem pewne zwolnienia.
I właśnie w tym zakresie zaszły najistotniejsze zmiany dla działkowców.
W tym kontekście ważne jest to, że bez formalności można usuwać nie tylko krzewy owocowe, ale także i ozdobne. Wynika to z treści nowego art. 83f ust. 1, który przewiduje, że bez zezwolenia będzie można usuwać zarówno krzewy, których wiek nie przekracza 10 lat, jak i „krzewy na terenach pokrytych roślinnością pełniącą funkcje ozdobne, urządzoną pod względem rozmieszczenia i doboru gatunków posadzonych roślin, z wyłączeniem krzewów w pasie drogowym drogi publicznej, na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz na terenach zieleni”. Z treści uzasadnienia do projektu nowelizacji wynika wprost, że intencją tego zapisu jest objęcie zwolnieniem wszelkich krzewów znajdujących się m.in. na terenach ogrodów przydomowych oraz działek w rodzinnych ogrodów działkowych. Tym samym można uznać, że usunięcie jakiekolwiek krzewu z działki w ROD nie będzie już obwarowane obowiązkiem uzyskania stosownego zezwolenia.
Wprowadzane zmiany dotyczą również zasad wycinki drzew. Z perspektywy działkowca ważne jest, że zrezygnowano z dotychczasowego wymogu uzyskania zezwolenia na usunięcie drzewa uzależnionego od wieku rośliny (wymóg ten dotyczy drzew, których wiek przekracza 10 lat). Jednakże bez zezwolenia można usunąć w szczególności:
- drzewa owocowe;
- drzewa, których obwód pnia na wysokości 5 cm nie przekracza:
- 35 cm – w przypadku topoli, wierzb, kasztanowca zwyczajnego, klonu jesionolistnego, klonu srebrzystego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego,
- 25 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew.
Powyższe oznacza, że na usunięcie niektórych kategorii drzew nadal konieczne jest uzyskania zezwolenia. Takie zezwolenie wydaje zasadniczo wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Zainteresowany musi więc najpierw złożyć odpowiedni wniosek, który uruchamia całą procedurę zmierzającą do wydania decyzji. Kto zatem składa wniosek? Odpowiedzi udziela art. 16 ust. 2 ustawy o ROD. Z tego przepisu wynika, że jeżeli istnieje potrzeba usunięcia drzewa z terenu działki, to wniosek powinien złożyć działkowiec, gdyż to on jest właścicielem wszystkich nasadzeń znajdujących się na działce. Natomiast w przypadku zamiaru usunięcia drzewa lub krzewu z terenu ogólnego ogrodu, to stowarzyszenie ogrodowe (zarząd ROD) występuje o wydanie odpowiedniego zezwolenia.
Pamiętać należy, że za usunięcie drzew lub krzewów ponosi się zazwyczaj opłaty. Obciążają one posiadacza nieruchomości; nalicza je i pobiera organ, który zezwolił na ich usunięcie. Ich wysokość podaje w zezwoleniu. Ale Uwaga: ustawa zawiera wiele zwolnień od obowiązku naliczenia takiej opłaty. W szczególności dotyczy to sytuacji usunięcia drzew lub krzewów, na których usunięcie nie jest wymagane zezwolenie, a także drzew lub krzewów, na których usunięcie osoba fizyczna uzyskała zezwolenie na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Wynika stąd, że działkowcy są zasadniczo zwolnieni z tej opłaty, zwłaszcza że na terenie ROD nie ma prawnej możliwości prowadzenia działalności gospodarczej.
Na zakończenie trzeba przestrzec, że naruszenie powyższych zasad wiąże się z negatywnymi konsekwencjami finansowymi. Ustawa bowiem przewiduje, że wójt, burmistrz albo prezydent miasta wymierza administracyjną karę pieniężną za:
- usunięcie drzewa lub krzewu bez wymaganego zezwolenia;
- usunięcie drzewa lub krzewu bez zgody posiadacza nieruchomości;
- zniszczenie drzewa lub krzewu;
- uszkodzenie drzewa spowodowane wykonywaniem prac w obrębie korony drzewa.
Kara wynosi zasadniczo tyle, ile dwukrotna opłata za usunięcie drzew lub krzewów. Jej nieuiszczenia w terminie powoduje, że ustalona kara wraz z odsetkami za zwłokę podlega przymusowemu ściągnięciu w trybie określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zanim więc przystąpimy do wycięcia drzewa z naszej działki, upewnijmy się, czy spełniliśmy wszystkie obowiązki z tym związane, aby niepotrzebnie nie narazić się na poważne sankcje finansowe.
Tomasz Terlecki radca prawny KR PZD